Veelgestelde vragen

Het project bestaat uit drie fasen.

Fase 1 – Stress Lessen. In fase 1 krijgen alle leerlingen van alle leerniveaus in de onderbouw van het voortgezet onderwijs drie lessen over stress. De drie lessen worden verspreid over drie weken. Tijdens deze lessen leren leerlingen over stress in het algemeen, hoe ze stress kunnen herkennen en algemene tips om stress te voorkomen of te verlagen. De lessen worden klassikaal gegeven door iemand van het Stress Less Project team of door de eigen mentor. Het Stress Less Project team bestaat uit afgestudeerde psychologen en (ortho)pedagogen of bijna afgestudeerde studenten Psychologie, Pedagogiek, of een vergelijkbare studie. In de toekomst kunnen docenten deze lessen geven en bij een van de deelnemende scholen worden de docenten hier al voor getraind.

Fase 2 – Vaardigheidstrainingen. Na de Stress Lessen kunnen leerlingen die dat willen een verdiepende training volgen. Ze kunnen kiezen uit twee trainingen. Eén training focust op sociale vaardigheden. Deze training is voor leerlingen die sterker in hun schoenen willen staan bij sociale situaties (bijvoorbeeld vrienden maken of een gesprek aanknopen). De andere training focust op stress op school. Deze training is voor leerlingen die beter om willen gaan met (prestatie)druk en toetsen. De trainingsbijeenkomsten worden op school gegeven door professionele trainers en bestaan in totaal uit zeven bijeenkomst, verspreid over zeven weken. De leerlingen zitten bij de training in kleine groepen van maximaal tien leerlingen.

Fase 3 – Individuele begeleiding. Na de trainingen kunnen er leerlingen zijn die meer hulp kunnen gebruiken, omdat er misschien meer aan de hand is dan de lessen en trainingen kunnen oplossen. Mocht dit het geval zijn, dan gaan de trainer, de mentor (en/of iemand anders van school), en de leerling zelf met elkaar in gesprek om te bespreken wat de beste vervolgstap is.

De overgang van de basisschool naar het voortgezet onderwijs is vaak een spannende periode voor tieners. Ze komen in een nieuwe omgeving, maken nieuwe vrienden, en gaan de puberteit in. Dit kan erg stressvol zijn, maar dit wordt niet altijd opgemerkt.. Bij sommige leerlingen zie je het effect van die stress pas als ze hun stress gaan uiten in bijvoorbeeld faalangst of gedragsproblemen. Door ons te richten op leerlingen in de onderbouw, kunnen we met dit project leerlingen al vroeg iets leren over stress en over manieren om met stress om te gaan. De kennis en vaardigheden die de leerlingen hierdoor krijgen, kunnen hen nu en in de toekomst helpen.

Stress wordt vaak als iets negatiefs gezien, iets wat je altijd moet voorkomen. Toch kan stress in veel gevallen ook nuttig zijn. Wanneer je bijvoorbeeld een toets moet maken of een presentatie moet geven, kan de stress die je voelt er juist voor zorgen dat je extra alert en geconcentreerd bent, zodat je beter kan presteren. Teveel stress is natuurlijk ook niet goed, want dan lukt het juist niet om goed te concentreren. Het is ook niet goed als de stress te lang duurt. Dan kan je last krijgen van lichamelijke of emotionele klachten wat uiteindelijk tot een burn-out kan leiden. Op de lange termijn kan langdurige of intensieve stress het welzijn van jongeren en schoolprestaties negatief beïnvloeden.

Aan het Stress Less Project is onderzoek gekoppeld. Dit onderzoek richt zich op fase 1 en fase 2. We onderzoeken voor wie de stresslessen en de daarop volgende trainingen helpen en voor wie juist niet. De leerlingen worden bij de lessen en bij de vervolgtrainingen opgesplitst in twee groepen: de zogeheten experimentele groep en de controlegroep. Beide groepen vullen een vragenlijst in. De experimentele groep krijgt vervolgens in fase 1 de lessen over stress, of in fase 2 de vaardigheidstraining. De controlegroep krijgt in fase 1 dan nog geen lessen, of in fase 2 nog geen vaardigheidstraining. Daarna wordt er bij beide groepen opnieuw een vragenlijst afgenomen. We vergelijken de resultaten in de twee groepen om te kijken hoeveel de leerlingen geleerd hebben van de lessen of de trainingen, en in hoeverre er iets veranderd is in de hoeveelheid stress die zij ervaren. Zowel bij de Stress Lessen in fase 1 als bij de vaardigheidstrainingen in fase 2 krijgen de controlegroepen de lessen en de trainingen ná de tweede vragenlijst. Dit schooljaar 2019-2020 doen negen scholen in de regio Den Haag mee met het project. De klassen variëren van het niveau praktijk tot en met vwo.

We verwachten de eerste resultaten na het schooljaar 2019-2020. De uitkomsten van het onderzoek worden gepresenteerd aan de deelnemende scholen, aanbieders van de trainingen en gemeente Den Haag, die de vervolgtrainingen in het kader van het onderzoek betaalt. Daarnaast worden de resultaten gepresenteerd in wetenschappelijke artikelen die onderdeel uitmaken van twee promotietrajecten. Tijdens het onderzoek bespreken we met praktijkpartners tussentijdse resultaten en delen we onze eerste analyses via bijeenkomsten en nieuwsbrieven.

De onderzoeksgegevens worden anoniem verwerkt en op groepsniveau geanalyseerd. De resultaten van het onderzoek zijn dus nooit te herleiden naar één bepaalde leerling of één bepaalde docent. De scholen hebben geen toegang tot de ingevulde vragenlijsten en individuele onderzoeksgegevens worden ook nooit met de scholen gedeeld.

Op de scholen waar dit project is gestart, zijn coördinatoren Passend Onderwijs, schoolleiders en mentoren nauw betrokken. Tijdens de Stress Lessen zit er bijvoorbeeld altijd een mentor of docent van de klas achterin om de goede en veilige leeromgeving te bewaken en de les te evalueren. De coördinatoren Passend Onderwijs en de mentoren onderhouden ook het contact met de ouders en leerlingen, om hen te informeren en te enthousiasmeren voor de stress lessen en de vervolgtrainingen. Daarnaast zorgen de schoolleiders, coördinatoren Passend Onderwijs, en mentoren ook voor het inpassen van de lessen en trainingen in het curriculum. Na afloop van het project worden de lessen en bijbehorend materiaal beschikbaar gesteld aan de scholen, inclusief de optie om docenten te trainen.