In het boordevolle programma van Jeugd in Onderzoek op 8 april 2021 was veel aandacht voor kansenongelijkheid. Drie deskundigen gaven daarover verhelderende inzichten. We hebben de interviews voor je samengevat.
Op 8 april 2021 vindt de digitale editie van Jeugd in Onderzoek plaats. Net als voorgaande jaren, staat ook dit jaar kennisuitwisseling en netwerken centraal. Jeugd in Onderzoek is ‘Dé ontmoetingsplek voor iedereen die betrokken is bij onderzoek in de jeugd- en onderwijssector.
Op dinsdag 16 maart a.s. is het eindcongres van ‘Gelijke kansen voor een diverse jeugd’. Met een heuse tv-studio, verdiepende sessies en vooral: interessante onderzoeksresultaten.
Wat werkt wel en wat werkt niet voor professionals om de zorg voor gezinnen met ernstige en langdurige problematiek te verbeteren? De wetenschap en praktijk vinden elkaar in het project ‘De specialist dichterbij’, bij Curium, Rivierduinen en de kenniswerkplaats SAMEN.
In mijn vorige blogje in januari verbaasde ik me over het initiatief van organisaties buiten het onderwijs om alternatieven voor de schoolsluiting te zoeken. Hoezo was het onderwijs helemaal niet betrokken bij hun initiatief? Nu verbaas ik me over de inhoud van het Nationaal Onderwijsplan, waarin de organisaties buiten het onderwijs helemaal geen rol lijken te spelen. Vorige week werd bekend dat er een Nationaal Onderwijsplan komt (inclusief behoorlijk wat budget) om de “achterstanden” die leerlingen hebben opgelopen vanwege de schoolsluiting in te lopen. Inge de Wolf en Thijs Bolhuis spraken vervolgens hun angst uit dat de extra middelen op zullen gaan aan het plakken van pleisters. Ik was blij dat ze aan de bel trokken, en aankondigden gevraagde en ongevraagde adviezen met een wetenschappelijke fundering te gaan geven. Maar ik zou hier graag een onderwerp (of angst) aan toe willen voegen. De titel van dit blogje komt uit een ingezonden brief van een leerling vorige week in de Volkskrant en verwoordt die angst perfect. Er zijn veel zorgen over de mentale gezondheid van jongeren, ondersteund met alarmerende onderzoeksresultaten. Maar in het Nationaal Onderwijsplan staat helemaal niks over dit onderwerp, en ook niet over de rol die jeugd(zorg)organisaties zouden kunnen (en moeten) spelen. Alsof mentale gezondheid, of welbevinden of een veilige thuissituatie helemaal geen effect heeft op leren en leerprestaties. Ik hoop dat scholen en schoolbesturen de noodzaak inzien van die hulp en een flink deel van het budget dat ze krijgen besteden aan het invliegen van extra hulp voor leerlingen en hun gezinnen.
Waar jeugdzorg en onderwijs elkaar ontmoeten, precies dáár is soepele en effectieve samenwerking van groot belang,” volgens Sabine Severiens en Sander Thomaes, boegbeelden van de route Jeugd van de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). Ze zijn dan ook blij dat de NWA hun voorstel heeft goedgekeurd voor een ‘Kennisrotonde Jeugd’. “Dit is een mooie stap richting nog meer kennisdeling in onze route.”
Het consortium Multilingual voices in STEM education (Multi-STEM) kan met een bedrag van 1,6 miljoen euro aan de slag. Consortiumleider Elma Blom: “De Nederlandse taal kan voor kinderen met een andere thuistaal een flinke drempel zijn in het onderwijs en ook in hun algemene ontwikkeling. Wij willen ervoor zorgen dat ook zij succesvol kunnen zijn op school en zich optimaal kunnen ontwikkelen.” Het bedrag is toegekend in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda, route Jeugd. Het onderzoek duurt zes jaar. Naast de Universiteit Utrecht (penvoerder), zijn de Hogeschool Utrecht en iPabo Amsterdam aanvragers van het Multi-STEM project.
Binnen de Nationale Wetenschapsagenda kunnen twee mooie onderzoeken van start die zich focussen op kinderen. Ze zijn samen met ongeveer twintig andere onderzoeksaanvragen gehonoreerd als Onderzoek op Routes door Consortia (NWA ORC-call 2019).
‘Ensure healthy lives and promote well-being for all at all ages’ is Sustainable Development Goal nummer 3 (SDG 3). Dit internationale symposium wil in het kader van die doelstelling de samenwerking stimuleren tussen gezondheidswetenschappers en andere belangrijke spelers in de gezondheidszorg. Die samenwerking is hard nodig om effectieve gezondheidszorginterventies te ontwikkelen en implementeren. Tijdens het symposium worden processen van co-creatie voor gezondheidszorginterventies besproken, met een inhoudelijke focus op gezondheid van moeder en kind. ‘Maternal and child health’ is een van de prioriteiten van SDG 3.
Onder druk wordt alles vloeibaar, samen verder tijdens de coronacrisis
In de domeinen onderwijs, opleiding en werk zijn te veel onzichtbare drempels voor jongeren en jongvolwassenen met een beperking. Bijvoorbeeld bij het vinden van een stageplek om af te studeren, of het vinden en behouden van werk. Bestaande projecten die hier iets aan doen, komen in aanmerking voor ZonMw-subsidie voor doorontwikkeling, verbreding of opschaling. De doelgroep moet bestaan uit jongeren en jongvolwassenen (15-25 jaar) met een beperking en/of aandoening. Aanvragen kunnen worden ingediend door samenwerkingsverbanden van bijvoorbeeld maatschappelijke partijen, lokale aanbieders van zorg en/of welzijn, privaatrechtelijke organisaties en gemeenten.
In onderzoek en beleid is er steeds meer aandacht voor kwetsbare jongeren. Twee Leidse onderzoekers, Matty Crone en Ruben de Ronde, onderzoeken of jongeren anders naar hun eigen kwetsbaarheid kijken dan onderzoekers, zorgprofessionals en ouders. ‘Door jongeren zelf in het proces te betrekken krijg je een vollediger beeld van de verschillende manieren van kwetsbaarheid en de manieren waarop kwetsbaarheid tot stand kan komen.’
Doe op 27 oktober 2020 mee met de online matchmakingsbijeenkomst voor de route Jeugd, in het kader van de NWA-ORC-call 20/21. Je hoort daar meer over de voorstellen in de huidige subsidieronde en kunt je eventueel bij een van de initiatieven aansluiten.
Een wijkteam dat gericht samenwerkt met organisaties in de wijk kan daarmee de pedagogische civil society versterken, zo betogen Mehmet Day, onderzoeker bij het Verwey-Jonker Instituut en Frake Schermer, onderzoeker aan het lectoraat Jeugd en Samenleving bij Inholland. De inzichten uit hun onderzoek delen ze in een serie podcasts.
Verrijkend onderwijs van Stichting IMC Weekendschool lijkt jongeren uit een grootstedelijke context en met lagere onderwijsniveaus een beter toekomstperspectief te bieden. Ook leerlingen die andere soorten aanvullend onderwijs krijgen, zoals bijles of huiswerkbegeleiding lijken overwegend positief. Daury Jansen, onderzoeker aan de UvA en Rochelle Helms, onderzoeker aan de HvA, delen de eerste resultaten van hun onderzoek naar aanvullend onderwijs.
Vier Amsterdamse kennisinstellingen gaan de strijd aan met de ongelijkheid in Amsterdam. Ze bundelen hun krachten in het kenniscentrum Ongelijkheid. Louise Elffers is sinds 1 oktober directeur-bestuurder.
Hoe creëer je vanuit de wetenschap impact bij een ander, nieuw, publiek? Een publiek dat niet vanzelfsprekend met onderzoek in aanraking komt? Jongeren bijvoorbeeld…
Vlak voor het uitbreken van de coronacrisis sprak Reinhilde Pulinx een aantal leerlingen in etnisch diverse scholen over de saamhorigheid in hun klas. Reinhilde is onderzoeker bij ‘Sociale cohesie in de klas’, een van de onderzoeksprogramma’s van het startimpulsproject ‘Gelijke kansen voor een diverse jeugd’.
In een cohesieve school zijn leerlingen ‘wederzijds tolerant’, zoals dat heet. In de gesprekken met Reinhilde deelden ze zowel zorgen over tolerantie als de kracht van de aanwezigheid van verschillende culturen.
Stichting IMC Weekendschool is altijd al bezig met het creëren van gelijke kansen. In coronatijd zijn die inspanningen harder nodig dan ooit. Laptops regelen, kinderen in beeld houden én creatieve thuisopdrachten bedenken.
Voor leerlingen van de tien IMC Weekendscholen is het niet vanzelfsprekend om thuis een rustige plek te hebben om te werken, of toegang tot geschikte apparatuur om online lessen te volgen. Het gaat om leerlingen tussen 10 en 14 jaar die normaal op zondag naar school komen.
Welke effecten heeft het online onderwijs op leerlingen? Milan* (15) uit Nijmegen vindt het ‘enorm stressvol dat de camera per se aan moet.’ Amanda van Loon doet onderzoek naar stress bij scholieren en wil zo snel mogelijk weer met het Stress Less project aan de slag. En Anne Miers, onderzoeker in hetzelfde project, schreef er een blog over.
Milan zit in 3 havo en zijn school is direct op online onderwijs overgeschakeld. Het rooster bleef intact, de docenten zaten veelal in een lege klas en gaven hun lessen online.
‘De wereld is te ziek blijf thuis,’ schrijft Yafraissy (11) uit Amsterdam. Zij deed mee aan de gedichtenwedstrijd van IMC Weekendschool. In totaal kwam er 91 gedichten binnen. Geschreven, voorgelezen of in de vorm van een rap. Een kroniek van de coronatijd door de ogen van kinderen.
‘Werk maken van gelijke kansen’ is de titel van een boek vol praktische inzichten voor leraren basisonderwijs. Twintig wetenschappelijke kernartikelen zijn vertaald naar de dagelijkse lespraktijk. Auteurs zijn o.a. Monique Volman en Eddie Denessen.
Als leraar wil je het beste voor je leerlingen. Hoe zorg je ervoor dat je daadwerkelijk iedereen gelijke kansen geeft? En dat je jongens én meisjes op hun talenten – en niet op bijvoorbeeld hun afkomst of taal – beoordeelt? Dit boek geeft inzicht in hoe verwachtingen van leraren tot stand komen en welke invloed dat heeft op de prestaties van leerlingen. Het helpt je om bewuster werk te maken van gelijke kansen.
Het onderzoeksproject Stress Less kent twee fasen, waarvan de eerste is afgerond. De tweede fase loopt nu vertraging op. Een flinke tegenvaller. Intussen vragen de onderzoekers zich af hoe het met al die leerlingen gaat die met sociale trainingen mee hadden willen doen. Anthea Aerts en Amanda van Loon praten je bij.
Het onderzoek naar gelijke kansen in jeugdgezondheid loopt digitaal door en de onderzoekers blijven zoveel mogelijk samenwerken met de praktijkpartners. Ze maken zich intussen wel zorgen over kwetsbare jongeren. De JGZ is nu, bijvoorbeeld op scholen, minder zichtbaar. Terwijl jongeren voor wie het thuis niet veilig of prettig is extra kwetsbaar zijn. Mariska Klein Velderman praat je bij.
Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door:
